کپ لوله چیست و چه کاربردی دارد؟

مقدمه

در یک سیستم لوله کشی تجهیزات و اتصالات گوناگونی به کار گرفته می شوند. یکی از انواع اتصالات در سیستم لوله کشی کپ یا گپ لوله می باشد. این محصول در جنس و اشکال گوناگون با اهداف مختلفی مورد استفاده قرار می گیرد. اصلی ترین کاربرد کپ لوله انسداد خط لوله کشی است. اگر دوست دارید بدانید که کپ لوله دقیقا چیست و چگونه تولید می شود؟ تا انتها همراه این سری از مقالات کیان سامان پارت باشید.

فهرست مطالب:

• کپ (cap) چیست؟
• کاربرد کپ لوله
• دسته بندی انواع کپ
• روش تولید کپ چگونه است؟
• کپ جوشی فولادی و انواع کاربرد آن
• تفاوت فلنج کور و کپ جوشی لوله
• کپ استنلس استیل
• کپ جوشی مانیسمان
• کپ جوشی درزدار
• کپ فشار قوی چیست و چه کاربردی دارد؟
• معرفی کپ پلی اتیلن و کاربردهای آن

کپ (cap) چیست؟

کپ قطعه ای است که در انتهای لوله جهت کورکردن خط پایپینگ قرار می گیرد. در واقع این محصول به جهت بستن آخر لوله مورد استفاده قرار می گیرد و با توجه به سایز و ضخامت لوله ها دارای ابعاد مختلفی است. بنابراین کپ ها ضخامت ها و استاندارد های مختلفی دارند که آن ها را از همدیگر متمایز می کند. اندازه های این محصول از 1/2 الی 120 اینچ است و به شکل لبه های گود و بلند طراحی می شود. از این رو کپ ها لبه هایی دارند که به وسیله آن به شکل افقی و موازی به لوله جوش داده می شوند. البته برخی از کپ ها لبه ندارند و به شکل عدسی هستند. به این نوع کپ، کپ عدسی می گویند.

کاربرد کپ لوله چیست؟

انواع کپ در ساختمان سازی و صنایع گوناگونی کاربرد دارد. برای مثال در لوله های هیدرولیک که رِنج گسترده ای از کاربرد ها را دارد در دمای بالا و فشار قوی بکار گرفته می شود، همچنین در کاربرد های فشار ضعیف برای لوله های پنوماتیک؛ جهت بستن انتهای خطوط لوله کشی، از این محصول استفاده می شود. لازم به ذکر است که کپ ها در خط لوله پمپ های آب، جهت از بین بردن بلوک های هوا به کار برده می شوند و جزء اتصالات پرتقاضا در لوله کشی هستند.

دسته بندی انواع کپ

انواع کپ ها شامل 5 دسته می باشند:

• فشار قوی
• استیل
• فولادی
• مانیسمان
• درز دار

معمولا کپ ها در اشکال فوق تولید می گردد:

• دایره ای
• مستطیل
• مربع
• I شکل
• u شکل
• کپ هگز
• و…

شکل های دیگر این محصول مانند کپ های ضد غلتیدن، شکل دایره ای دارند و انتهای آن ها مربعی است. این طراحی در کپ، از غلت خوردن لوله جلوگیری می کند.

روش تولید کپ چگونه است؟

تولید کپ جوشی به روش های گوناگونی انجام می گیرد. از جمله آن ها می توانیم به روش حرارتی و روش کشش اشاره کنیم. در شیوه حرارتی این محصول به کوره وارد می شود و  فشار حرارتی حاصل از کوره، می توان به شکل تنش پسماند بر روی کپ باقی بماند. در این شیوه عملیات تنش زدایی بایستی پس از عملیات حرارتی و به جهت از بین بردن پسماند انجام بگیرد. ممکن است در فرایند تولید کپ ها، ترک های سطحی بر روی محصول ایجاد گردد که در این صورت از شیوه شات بلاست، جهت رفع آن استفاده می گردد.

روش دیگر تولید کپ جوشی، روش کشش است. در این شیوه تولیدی، کپ به صورت کششی شکل داده می شود. برای تولید این کپ، ورقه فولادی در اندازه های مشخص برش می خورد و سپس در قالب قرار می گیرد. بعد از آن برای تولید سایز های استاندارد از طریق اعمال فشار هیدرولیک در داخل قالب، فرم داده می شود.

 کپ جوشی فولادی و انواع کاربرد آن

کپ جوشی فولادی از استیل کربن یا فولاد کربنی با استانداردهای مربوط به کپ های مانیسمان از آلیاژ WPB234ASTMA تولید می شود. این قطعه فولادی بر اساس استاندارد های موجود بسیار مقاوم است و در برابر فشار و دمای بالا تحمل بالایی از خود نشان می دهد.

در استاندارد فوق علاوه بر عناصر اساسی مانند کربن، فسفر، منگنز و گوگرد، عناصر دیگری مانند اکسیژن، نیتروژن، هیدروژن و یا عناصر آلیاژی سنگ معدن، مانند مس، آنتیموان، نیکل و یا قراضه های فلزی مثل کروم، مس، مولبیدن، نیکل، آنتیموان، قلع و… به ترکیب شیمیایی آن وارد می شوند.

بنابراین به علت کاربرد و جنس محکم فولاد، کپ جوشی فولادی رایج ترین نوع این محصول به حساب می آید. کپ فولادی در دو نوع عدسی و تخت تولید می شود. به علت جوشکاری کپ در انتهای لوله، این فرایند سبب استحکام بخش اتصالی می گردد. از شرکت های تولیدکننده این کپ می توان به اتصالات جوشی فشار قوی پلی ران و اتصالات درزدار ایران اتصال اشاره نمود. کپ فولادی خود شامل کپ سنگین و سبک است. کپ سنگین ضخامت و وزن بیشتری داشته و به همین ترتیب کپ سبک، ضخامت و وزن کمتری دارد.

تفاوت فلنج کور و کپ جوشی لوله چیست؟

همانطور که تا به اینجا به آن اشاره کردیم؛ کپ جوشی جهت انسداد لوله در انتهای مسیر آن به کار می رود. شما می توانید برای انسداد دائمی از این قطعه استفاده کنید. در حالی که اتصالات فلنج کور، برای مسدود سازی موقت مورد استفاده قرار می گیرند، نه حالت دائمی! زیرا به دلیل به کارگیری فلنج ها به وسیله پیچ و مهره، باز و بسته کردن آن به راحتی امکان پذیر است.

موارد فوق، تفاوت های این دو محصول را نشان می دهد. شما عزیزان جهت به کارگیری فلنج کور به یک فلنج گلودار که در سایت کیان سامان پارت هم قابل سفارش است نیاز دارید؛ تا به کمک آن فلنج کور را پیچ و مهره کنید.

از کاربردهای دیگر فلنج کور و کپ جوشی می توان به موارد فوق اشاره نمود:

• انسداد انتهای کالکتوره
• استفاده به عنوان درب دریچه خروجی مخازن و درام ها
• گسترش بخش هایی از لوله کشی که به این موضوع نیاز دارند.

کپ نوع استنلس استیل و کاربردهای آن:

کپ جوشی استلس استیل که جزء اتصالات پرکاربرد مانیسمان است جهت بستن انتهای لوله مورد استفاده قرار می گیرد. اما برخی قطعات در صنایع گوناگونی نظیر: صنایع غذایی، بهداشتی، دارویی، شیمیایی، آب و فاضلاب، صنایع اسیدی و… استفاده می شود. کپ استیل، قطعه ای است به منظور انسداد انتهای لوله، ماشین کاری و جوشکاری و ساخت مخازن، مورد استفاده قرار می گیرد.

این نوع کپ به علت پایین تر بودن میزان کربن در ترکیبات با سهولت بیشتری جوشکاری و ماشین کاری می گردد. این محصول در دو نوع ظاهری استیل کوتاه و استیل بلند موجود است. کپ استنلس استیل به دلیل به کارگیری استیل استنلس و ترکیباتی مانند نیکل و کروم، مقاومت بالایی در مواجه با رطوبت، مواد شیمیایی، اسید ها، بخار آب و… دارد.

گپ استیل انواع گوناگونی دارد که می توان به گپ استیل جوشی، گپ استیل دنده ای، گپ استیل ساکتی، گپ استیل فشار قوی، کپ استیل صنایع شیری و گپ استیل مانیسمان اشاره نمود.

کپ جوشی مانیسمان

کپ های بدون درز یا کپ جوشی مانیسمان از جمله اتصالات فولادی هستند که در روش تولید آن ها از فرایند جوشکاری فلزات استفاده نمی شود. گاهی از کپ جوشی مانیسمان جهت انسداد ابتدا و انتهای لوله استفاده می گردد تا در نهایت از این طریق کپسول های مورد نیاز را تولید کرد.

کپ جوشی درزدار

یکی از اتصالات درزدار پرکاربرد کپ جوشی درزدار است. همانطور که از نام این محصول مشخص است، کپ های درزدار بر خلاف اتصالات مانیسمان یکدست نیستند. برای تولید این قطعات ورق های فولادی را خم و سپس به یکدیگر جوش می دهند.

کپ فشار قوی چیست و چه کاربردی دارد؟

گپ فشار قوی زمانی مورد استفاده قرار می گیرد که سیال فشار بالایی را به لوله تحمیل کند. البته کپ فشار قوی در انواع مختلفی تولید و روانه بازار مصرف می گردد. انواع این محصول شامل: فشار قوی جوشی، فشار قوی پلی اتیلن و فشار قوی دنده ای می باشد.

از جمله کاربرد های کپ فشار قوی که در شرایطی با فشار بالای 10 اتمسفر به کار گرفته می شود می توان به شوفاژها، موتورخانه ها و آتش نشانی اشاره کرد.

 معرفی کپ پلی اتیلن و کاربردهای آن

کپ پلی اتیلن از مواد اولیه پلی اتیلن با رنگ مشکی و یا با استفاده از مواد اولیه بی رنگ در سایز های 50 الی 315 میلی متر تولید می گردد. این محصول به صورت فرایند تزریقی و فشار های گوناگون طبق استاندارد ملی ایران طراحی می شود.  همچنین لازم به ذکر است که مجموعه های بزرگی نظیر شرکت یزد بسپار، شرکت فیرات و ایزی پایپ، این اتصالات را تولید می کنند.

از جمله کاربرد های کپ پلی اتیلن می توان به موارد فوق اشاره نمود:

• سامانه های آبیاری بارانی
• سیستم ها آبرسانی
• فاضلاب
• تاسیسات

از جمله قابلیت های کپ پلی اتیلن می توان به موارد فوق اشاره کرد:

• مقاوم به مواد شیمیایی
• قابلیت تحمل فشار 16 بار
• آب بندی مناسب تر و بهتر در مقایسه با نمونه های فلزی
• یکنواختی ابعاد و جایگزینی مناسب برای اتصالات گالوانیزه

جمع بندی

ما در این مقاله به بررسی اینکه: کپ لوله چیست و چه کاربردی دارد؟ پرداختیم. به طور کلی می توان گفت که این قطعه جهت انسداد انتهای خط لوله استفاده می گردد. برخی بازاریان به این محصول “گپ لوله” نیز می گویند. گپ لوله از نظر شکل، جنس و… به دسته های گوناگونی تقسیم می شود. این انواع شامل: کپ فشار قوی، استیل، فولادی، مانیسمان و درز دار می باشند.