اتصالات ساکت ولد (Socket Weld Fitting) چیست؟

مقدمه

در سیستم لوله کشی برای اتصال لوله ها به یکدیگر روش های مختلفی وجود دارد. در میان این روش ها دو نوع اتصال ساکت ولد و اتصالات جوشی در مقایسه با روش های دیگر متداول تر و مرسوم تر است. از آن جهت که هر کدام از روش های موجود برای اتصال دو لوله، ویژگی ها و مشخصات فنی خاصی دارند. ممکن است در انتخاب یکی از آن ها دچار سردرگمی شده باشید. بنابراین ما در این مقاله به طور اختصاصی بررسی خواهیم کرد که اتصالات ساکت ولد چیست؟ و چه تفاوت هایی با دیگر روش های اتصالی لوله دارد. پس تا انتها همراه این سری از مقالات کیان سامان پارت باشید.

فهرست عناوین:

اتصالات ساکت ولد چیست؟

استاندارد تولید اتصالات ساکت ولد

انواع اتصالات ساکت ولد و کاربرد آن ها

مزایا و معایب اتصالات ساکت ولد

اتصالات ساکت ولد چیست؟

یکی از انواع اتصالات لوله کشی، اتصالات ساکت ولد است. این قطعات به منظور وصل کردن لوله ها به یکدیگر، انشعاب گیری از مسیر حرکت سیال، تغییر سایز و یا تغییر جهت مسیر لوله مورد استفاده قرار می گیرند.

به طور کلی در سیستم های لوله کشی چهار روش اتصال وجود دارد.

• اتصالات ساکت ولد
• اتصالات دنده ای
• اتصالات فلنجی
• اتصالات جوشی

اتصالات ساکت ولد قطعاتی هستند که در داخل آن ها قسمت فرورفته ای وجود دارد، که لوله ها می توانند درون آن فرورقتگی قرار بگیرند. پس از قرار گیری انواع لوله درون این نوع اتصالات، فرایند جوشکاری از بیرون انجام می شود. تا آب بندی مناسبی صورت گرفته و از هرگونه نشتی جلوگیری بشود.

استانداردهای تولید این قطعه:

اتصالات ساکت ولد طبق استاندارد ASME B16.11 طراحی می شوند. این محصولات از جنس کربن استیل، اسنلس استیل و یا دیگر آلیاژ های آهن تولید می شوند.

فرایند تولید اتصالات ساکت ولد با توجه به هر کدام از متریال های ذکر شده بر اساس استاندارد مربوط به خود انجام می شود. در ادامه به پراستفاده ترین متریال های تولید این محصول و استانداردهای مربوط به آن می پردازریم.

کربن استیل

معروف ترین استانداردی که برای تولید اتصالات ساکت ولد از جنس کربن استیل مورد استفاده قرار میگیرد عبارتند از:  ASTM A105

استنلس استیل

برای تولید این قطعات اتصالی از جنس استنلس استیل، استاندارد های زیادی مورد استفاده قرار می گیرد. این موارد شامل: ASTM A182، ASTM A403 WP316، ASTM A403 WP304L، ASTM A403 WP316L و ASTM A403 WP304 است.

آلیاژهای آهن

همانطور که پیش تر اشاره کردیم؛ یکی دیگر از مواردی که برای تولید اتصالات ساکت ولد مورد استفاده قرار می گیرد، آلیاژ های آهن است. متداول ترین استاندارد ها برای تولید این محصولات از آلیاژ آهن شامل: ASTM A182 F5  و ASTM A182 F9 می باشد.

انواع اتصالات ساکت ولد و کاربرد آن ها:

اتصالات ساکت ولد به دلیل آب بندی مناسب و مقاومت بالا در محیط های گوناگونی مورد استفاده قرار می گیرند. این محصولات برای پایپینگ در صنایع مختلف، سیستم های لوله کشی و همچنین خطوط انتقال سیالات با فشار بالا کاربرد گسترده ای دارند.

 اتصالات ساکت ولد در صنایع مختلف:

• نفت و گاز
• نیروگاه ها
• پتروشیمی
• پزشکی
• سیستم های اطفاء حریق
• و…

سیستم لوله کشی در صنایع فوق نیاز به تحمل فشار بالایی دارد، بنابراین از اتصالات ساکت ولد استفاده می شود. این اتصالات در انواع مختلفی طبقه بندی می شوند. از جمله مهم ترین آن ها شامل موارد زیر می شود.

انواع اتصالات ساکت ولد:

• سه راهی مساوی
• سه راهی نامساوی
• زانوی 90 درجه
• زانوی 45 درجه
• تبدیل
• کپ
• بوشن
• تمام بوشن
• بوشن تبدیلی
• مهره ماسوره
• ساکولت

در ادامه مقاله، توضیح مختصری درباره هر یک از این اتصالات ارائه می گردد.

سه راهی مساوی و نامساوی

از اتصالات سه راهی ساکت ولد به جهت انشعاب گیری از یک خط لوله استفاده می شود. این سه راهی ها که ممکن است به صورت مساوی یا نا مساوی باشند معمولا زاویه 90 درجه دارند.

زانوی 45 و 90 درجه

اتصالات زانویی در دو نوع، شعاع کوتاه و شعاع بلند طراحی می شوند. از این قطعات برای تغییر جهت لوله در دو زاویه مختلف (45 و 90 درجه) استفاده می گردد.

تبدیل

وقتی قرار است دو لوله با سایزهای مختلف را به یکدیگر متصل کنیم، از ردیوسر یا تبدیل استفاده می شود.

کپ

قطعه کپ به منظور آب بندی یا مسدود کردن مسیر لوله کاربردی است. همچنین می توان گفت که کپ ساکت ولد به جهت مهروموم کردن انتهای سیستم  لوله کشی مورد استفاده  قرار می گیرد.

بوشن ها

یکی دیگر از قطعات اتصال دهنده لوله، بوشن ها هستند. این محصولات به سه دسته بوشن تبدیلی، تمام بوشن و نیم بوشن تقسیم می شوند.

این قطعات به صورت استوانه ای شکل طراحی شده و به عنوان حلقه ای که دو لوله را به یکدیگر متصل می کند، استفاده می شوند. بوشن ها به صورت روزه ای، جوشی و دنده ای طراحی شده و به شیوه های مختلف لوله ها را به یکدیگر متصل می کنند. بنابراین بوشن ها می توانند جزو انواع اتصالات جوشی و یا به عنوان قطعات رزوه ای بین دو لوله، اتصال مورد نیاز را برقرار کنند.

در صورتی که در سیستم لوله کشی از اتصالات جوشی و روش های جوشکاری مختلف استفاده بشود و در فرایند لوله کشی اختلالی ایجاد گردد؛ مسلماٌ بایستی لوله ها تعویض شوند. در این شرایط تعویض لوله بسیار دشوار خواهد بود. زیرا بایستی لوله ها را برش داد و مجدد لوله جدیدی را جوشکاری کرد.

این قطعات با امکان تعویض لوله و رفع مشکلات لوله کشی، اختلالات موجود را به سرعت رفع می کنند. همین موضوع مهم ترین مزیت بوشن ها محسوب می شود.

شما می توانید برای کسب اطلاعات بیشتر درباره این قطعه اتصالی مقاله:”بوشن چیست؟” را دنبال کنید. ما در مقاله فوق به طور مفصل درباره انواع بوشن و کاربرد های آن صحبت کرده ایم.

مهره ماسوره

از دیگر انواع اتصال دهنده لوله ها مهره های ماسوره هستند که در صنعت لوله کشی کاربرد بسیاری دارند.

مهره ماسوره شامل سه تکه می باشد که از طریق پیچ مرکزی به همدیگر متصل می شوند. همچنین به طور کلی این مدل اتصال، یک بخش مرکزی با رزوه خارجی و دو بخش با رزوه داخلی دارد. البته قبل از اتصال و جوشکاری دو انتها به یکدیگر، بایستی سه تکه به هم متصل گردند. این فرایند مانع تنش پسماند و تابیدگی اتصال پس از جوشکاری می گردد.

ساکولت

قطعه ساکولت پراستفاده ترین اتصالات O-LET است. همانطور که می دانید ساکولت از دسته اتصالات ساکت ولد بوده و در کلاس‌های#9000، #6000 و #3000 تولید می شود. این محصول زیر مجموعه اتصالات اولت و شبیه به ولدولت است. اما با این تفاوت که لوله انشعابی به واسطه اتصالات ساکت ولد ASME B16.11 به خطوط لوله متصل است.

اتصال ساکولت با هدف به حداقل رساندن تنش نقطه ای و همچنین افزایش مقاومت به صورت یکپارچه، در محل انشعاب گیری طراحی شده است. یک سر قطعه اتصالی ساکولت به شکل منحنی است. این طراحی امکانی را فراهم می کند تا قطعه مورد نظر به منظور انشعاب گیری بر لوله هایی به اندازه 2 تا 32 اینچ سوار شود.برای وصل کردن لوله انشعاب به انشعابات فرعی از جوشکاری گوشه، ساکولت استفاده می‌شود.

ساکولت ها انشعاب 90 درجه را در مسیر لوله ایجاد می کنند که این اتصال کاملا مطمئن و ایمن بوده و ساختار ساده ‌ای دارد. ساکولت می‌تواند تک سایز و یا به شکل تبدیلی باشد.

مزایا و معایب اتصالات ساکت ولد چیست؟

اتصالات ساکت ولد هم مانند اتصالات جوشی و رزوه ای مزایا و معایت خاص خود را دارند. برای انتخاب صحیح محصول لازم است تا این ویژگی ها را به خوبی بشناسیم. پس در ادامه به بررسی مزایا و معایب اتصالات ساکت ولد می پردازیم.

معایب

• بر اساس استاندارد  ASME B31.1 1998 در روش های اتصال ساکت ولد، بایستی فاصله ای انبساطی در حدود 1.6 میلی متر بین لوله و برآمدگی داخل وجود داشته باشد. تا پسماند جوشکاری کم تر شود.

• کپ و فاصله انبساطی سبب می شود تا سیال در حین عبور خود، با قسمتی از اتصال تماس داشته باشد. پس احتمال خوردگی و زنگ زدگی قطعه افزایش می یابد. بنابراین می توان گفت که برای انتقال مواد رادیواکتیو یا سیالات خورنده نباید از این نوع اتصالات استفاده کرد.

• همچنین فاصله انبساطی مطرح شده، سبب می شود تا احتمال رسوب گیری در آن محل افزایش پیدا کند. در نهایت تمیز کردن این رسوبات کار بسیار سخت و دشواری است. پس به کارگیری اتصالات ساکت ولد در صنایع غذایی با فشار بالا پیشنهاد نمی شود.

مزایا

• اتصالات ساکت ولد به شکلی طراحی شده اند که هنگام جوشکاری آن ها به لوله، حداقل میزان آسیب را ایجاد می کند.
• از جمله بزرگ ترین مزیت های این اتصالات، عدم نیاز به پخ زدن و آماده سازی لوله برای فرایند جوشکار است.
• فرورفتگی موجود در اتصالات ساکت ولد سبب شده تا به راحتی بتوانیم لوله و اتصالات را در یک راستا قرار دهیم. بنابراین به این منظور به ابزار یا وسیله خاصی نیاز نداریم.

شما عزيزان مي توانيد براي خريد انواع محصولات فولادي با كيفيت؛ اعم از لوله، رينگ و فلنج، بست، شيرآلات كشاورزي، اتصالات فولادي فلنج دار، اتصالات فولادي جوشي و فيلتراسيون، به سايت كيان سامان پارت مراجعه كنيد.

همچنين جهت دریافت مشاوره و راهنمایی بیشتر با شماره تلفن های زیر تماس حاصل فرمایید.

تلفن ثابت: 31321043-031
واحد فروش: 09136882391  – 09120992061

جمع بندی

ما در این مقاله به طور اختصاصی بررسی کردیم که اتصالات ساکت ولد چیست؟ و در چه مکان هایی کاربرد دارد؟ به طور خلاصه می توان گفت که: یکی از انواع اتصالات لوله کشی، اتصالات ساکت ولد است. این قطعات به منظور وصل کردن لوله ها به یکدیگر، انشعاب گیری از مسیر حرکت سیال، تغییر سایز و یا تغییر جهت مسیر لوله مورد استفاده قرار می گیرند. این محصولات برای پایپینگ در صنایع مختلف، سیستم های لوله کشی و همچنین خطوط انتقال سیالات با فشار بالا کاربرد گسترده ای دارند.