پایپینگ چیست؟ معرفی انواع سیستم های پایپینگ

مقدمه

لوله کشی صنعتی یا پایپینگ، سیستمی است که از چندین لوله و اتصالات مختلف تشکیل شده است. پایپینگ به جهت پالایش سیالات یا انتقال آن ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. این سیستم یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین بخش‌های پروژه‌های صنعتی و عمرانی است. ما در این مقاله به طور مفصل بررسی خواهیم کرد که: پایپینگ چیست و انواع سیستم‌های پایپینگ کدام اند؟ پس اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که دوست دارید درباره انواع سیستم های پایپینگ اصلاعات جامعی را دریافت کنید. تا انتها همراه این سری از مقالات کیان سامان پارت باشید.

فهرست مطالب:

• پایپینگ(Piping) چیست؟
• کاربردهای پایپینگ چیست؟
• اجزای پایپینگ کدام اند؟
•  لوله کشی در 4700 سال پیش!!
• انواع سیستم های پایپینگ کدام اند؟
• لوله کشی فرآیندی(Process Piping)
• لوله کشی نیروگاهی(Power Piping)
• مهندس یا کارشناس پایپینگ کیست؟
• وظایف مهندس پایپینگ
• مهارت های موردنیاز برای مهندس پایپینگ
• تجهیزات مهم در پایپینگ

پایپینگ(Piping) چیست؟

لوله کشی یا پایپینگ، سیستمی است که از تعداد زیادی لوله، قطعات مخصوص، نگهدارنده و اتصالات تشکیل شده است. این سیستم به جهت توزیع، انتقال، اختلاط، تخلیه، جداسازی، کنترل و اندازه­ گیری سیالات مانند گاز مایع و دوغاب، مورد استفاده قرار می گیرد. هدف اصلی طراحی و پیاده سازی پایپینگ انجام صحیح فعالیت های مذکور با عملکرد بالا می باشد.

کاربردهای پایپینگ چیست؟

سیستم‌های لوله کشی در صنایع غذایی، نفت و گاز، پتروشیمی، شهرسازی، نیروگاه ها، کاغذ سازی، ابزار دقیق، ساخت مواد نیمه رسانا، لایروبی، سازه های دریایی، کشاورزی، تصفیه فاضلاب، تهویه، راه سازی، ساختمان سازی و… کاربرد دارد. در کل کاربرد های پایپینگ این است که مایعات، گاز، دوغاب یا دیگر سیالات، به جهت مقاصدی متفاوت از مکانی به مکانی دیگر منتقل می شوند. سیستم لوله کشی و نوع تجهیزات مورد استفاده در هر کاربرد به هدف کاربری آن بستگی دارد.

اجزای پایپینگ کدام اند؟

سیستم لوله کشی از اندام های مکانیکی مانند لوله، اتصالات، تیوب، گسکت، فلنج، پیچ و مهره، ولو(شیرآلات) و همچنین تجهیزاتی مانند اتصالات انعطاف‌پذیر، اتصالات انبساطی، گیره، جدا کننده، ابزار دقیق، صافی و شلنگ فشار قوی تشکیل می‌شود. به کارگیری این بخش ها و تجهیزات، سبب انتقال صحیح سیالات در سیستم لوله کشی می گردد.

در قسمت های بعدی مقاله به طور مفصل به بررسی اجزای مختلف سیستم پایپینگ و انواع آن خواهیم پرداخت.

 لوله کشی در 4700 سال پیش!!

به کار گیری سستم های لوله کشی به 2700 سال قبل از میلاد مسیح بر می گردد. چیزی در حدود 4700 سال پیش! در آن زمان، آب باران توسط لوله کشی به مناطق شهری منتقل می شد. لوله های این فرایند از جنس چوب بودند و از طریق حفر حفره در بخش طولی چوب، تولید می شدند. در حدود 300 سال بعد، مصریان باستان، توانستند اوین لوله های فلزی از جنس مس را طراحی کنند. در واقع پیشرفت مهم سیستم های لوله کشی در زمان روم باستان اتفاق افتاد. سیستم های طراحی شده در آن زمان با به کارگیری شیرآلات مخصوص، می توانستند جریان آب را تا فواصل 400 کیلومتری منتقل کنند.

انواع سیستم های پایپینگ کدام اند؟

سیستم های لوله کشی در بیشتر صنایع کاربرد دارند. این سیتسم، با توجه به کاربری لوله کشی به انواع گوناگونی مانند، لوله کشی انتقالی، نیروگاهی، تاسیسات ساختمان، فرایندی، تبرید، دوغاب، خدماتی و… تقسیم بندی می شوند. با وجود کاربرد ها و تنوع گسترده لوله کشی، اصطلاح پایپینگ عموما برای اشاره به سیستم های لوله کشی نیروگاهی یا فرایندی (لوله کشی صنعتی) استفاده می شود. با این حال، تمام سیستم های لوله کشی برای انتقال سیالات در کاربرد های مختلف، سیستم پایپینگ به حساب می آیند.

لوله کشی فرآیندی(Process Piping)

یکی از انواع سیستم‌های پایپینگ، لوله کشی فرایندی است که در آن مایعات، سوخت، مواد شیمیایی و انواع مواد اولیه خام طی فرایند های گوناگون، به محصول قابل استفاده تبدیل می شود.

برای مثال، انتقال آب درون یک مجموعه لوله کشی را در نظر بگیرید. سیستم لوله های انتقال آب جهت خنک کردن تجهیزات، لوله کشی فرایندی محسوب نمی شود! اما در صورت انتقال آب از طرق لوله به درون فرایند های گوناگون و تبدیل آن به محصولات مختلف اعم از تمیز کننده های شیمیایی، نوشیدنی های گازدار و… سیستم پایپینگ، یک  لوله ­کشی فرایندی محسوب می شود.

به طور کلی و به خلاصه وار، لوله کشی فرایندی یک روش خاص برای تبدیل مواد خام اولیه به مواد با ارزش است.

لوله کشی نیروگاهی(Power Piping)

لوله کشی نیروگاهی یا پاور پایپینگ سیستمی است که عموما در کارخانه های صنعتی، نیروگاه های تولید برق، سیستم های گرمایش/سرمایش مرکزی و سیستم های زمین گرمایی در مقیاس بزرگ پیاده سازی می شود. این سیستم معمولا با انرژی گردش آب سرد و بخار رابطه دارد. بر اساس استاندارد ASME، می‌توان سیستم های لوله کشی غیر خدماتی را به عنوان لوله کشی نیروگاهی در نظر گرفت.

برخی دیگر از انواع سیستم پایپینگ عبارتند از:

لوله­ کشی تاسیسات ساختمان(Plumping)

سیستم انتقال سیالات گوناگون در داخل ساختمان، به جهت تامین آب آشامیدنی، گرمایش/سرمایش، تهویه، تخلیه فاضلاب، انتقال گاز، زهکشی و… می باشد. لوله کشی ساختمان به منظور تاسیسات مکانیکی مثل تاسیسات بهداشتی و تاسیسات الکتریکی انجام می گیرد.

لوله کشی شهری(Civil Piping)

اغلب خدمات شهرداری به ساختمان های تجاری، مسکونی، عمومی و صنعتی به وسیله لوله کشی به مکان مورد نظر منتقل می شود.

لوله کشی خدماتی (Service Piping)

محل اتصال سیستم لوله کشی ساختمان به خدمات شهری مانند آب، فاضلاب و گاز را فراهم می کند.

لوله کشی انتقالی(Transportation Piping)

مجموعه‌ای از لوله ‌های بلند که به جهت انتقال سیالات گوناگون در فواصل زیاد یا کم مورد استفاده قرار می‌گیرد.

لوله کشی تبرید(Refrigeration Piping)

سیستمی است که دمای محیط را از طریق رابطه پیچیده بین جریان مبرد و روغن، کاهش می‌دهد.

لوله کشی دریایی(Marine Piping)

سیستم مخصوصی جهت انتقال سیالات در سازه‌های آبی و زیرآبی وجود دارد.

در این قسمت و همچنین بخش‌های قبلی، به طور مفصل با مفهوم پایپینگ، کاربردها و انواع مختلف آن آشنا شدیم. در ادامه قصد داریم؛ شما را با وظایف کارشناس پایپینگ آشنا کنیم.

مهندس یا کارشناس پایپینگ کیست؟

کارشناس پایپینگ، فردی است که وظیفه طراحی و پیاده سازی سیستم های پایپینگ جهت انتقال آب و فاضلاب، نفت و گاز و… را بر عهده دارد. این شخص معمولا در همه مراحل مربوط به طراحی و پیاده سازی لوله کشی، مانند انتخاب مواد اولیه مناسب برای تولید تجهیزات مورد نیاز، رسم طرح های اولیه و کنترل کیفیت اجرایی دخیل است.

فارغ التحصیلان در رشته‌ های مهندسی شیمی، مکانیک، تاسیسات و عمران می‌توانند در حوزه پایپینگ مشغول به کار شوند.

وظایف مهندس پایپینگ کدام است؟

وظایف کارشناس پایپینگ به پروژه ای که سیستم لوله کشی قرار است در آن اجرا شود وابسته است. با این حال، این وظایف کلیاتی دارد که با یکدیگر مشابه است.

از وظایف مهم کارشناس پایپینگ می توان به موارد فوق اشاره کرد:

نقشه برداری مکان اجرای سیستم لوله کشی:شرایط محیط بایستی از نظر مسیرهای دسترسی، موانع و… مورد بررسی قرار گیرد.

رسم طرح اولیه: با توجه به عملکرد های مورد انتظار از سیستم و نقشه محل، طرح اولیه به صورت دستی و یا از طریق نرم افزارهای تخصصی مانند اتوکد، کتیا، سیویل تری‌دی، سالیدورک و… انجام می گیرد.

تعیین اهداف ابتدایی پروژه: به معنی شناسایی فعالیت های احتمالی و تعیین منابع، هزینه، برنامه و زمان مشخص برای تکمیل آن فعالیت ها می باشد.

شرکت در جلسات مدیریت هزینه ها: کارشناس پایپینگ بایستی جهت اطلاع از منابع اختصاصی و تصمیم گیری مطابق با آن ها در جلسات مدیریت هزینه ها شرکت کند.

انتخاب مواد مناسب برای اجزای مختلف سیستم: این فرایند به منظور مشارکت در تعیین لیست اقلام و انتخاب مواد مناسب است.

مهارت های مورد نیاز برای مهندس پایپینگ

مهارت های لازم برای اجرای وظایف کارشناس پایپینگ بیشتر به توانمندی های فنی شخص بستگی دارد. البته که توانمندی های عمومی هم باعث ایجاد نتایج رضایت بخش می شود.

از جمله مهمترین مهارت‌ های مورد نیاز برای کارشناس پایپینگ عبارتند از:

• مهارت‌ مشاهده‌: بررسی دقیق بخش های مختلف سیستم، نحوه اجرا و پیش بینی مشکلات احتمالی
• مهارت‌ تحلیل: به کارگیری مشاهدات جهت طراحی سیستم مناسب
• مهارت‌ مدیریت: ارزیابی و برنامه ریزی منابع مورد نیاز
• مهارت‌های ارتباطی: برقراری ارتباط و همکاری موثر با کارکنان مجموعه به صورت کتبی و شفاهی
• مهارت‌ نقشه کشی: پیاده سازی طرح های اولیه در نرم افزار یا بر روی کاغذ

تجهیزات مورد نیاز در پایپینگ چیست؟

تجهیزات پایپینگ مجموعه ای از قطعات لازم جهت اجرای سیستم لوله کشی است. از جمله اقلام اساسی سیستم های پایپینگ می توانیم به لوله، فلنج، ولو، فیتینگ، پایپ رک و ساپورت اشاره کنیم. همچنین با توجه به کاربرد مورد نظر می توان از ابزار و تجهیزات دیگری استفاده کرد.

شما عزیزان می توانید جهت مشاهده قیمت انواع لوله از جمله لوله پلی اتیلن استاندارد آب، لوله نخدار، لی فلت، لوله بارانی، انواع فلنج، ولو و… به وب سایت رسمی کیان سامان پارت مراجعه نمایید.

در صورت تمایل به دریافت مشاوره تخصصی، با شماره تلفن های زیر تماس حاصل فرمایید.

تماس با دفتر: 31321043 -031

تماس با واحد فروش: 09136882391  – 09120992061

جمع بندی

لوله کشی یا پایپینگ سیستمی است که از تعداد زیادی لوله، قطعات مخصوص، نگهدارنده و اتصالات تشکیل شده است. این سیستم به جهت توزیع، انتقال، اختلاط، تخلیه، جداسازی، کنترل و اندازه­ گیری سیالات مانند گاز مایع و دوغاب، مورد استفاده قرار می گیرد. اصطلاح پایپینگ عموما برای اشاره به سیستم های لوله کشی نیروگاهی یا فرایندی(لوله کشی صنعتی) استفاده می شود. با این حال، تمام سیستم های لوله کشی برای انتقال سیالات در کاربرد های مختلف، سیستم پایپینگ به حساب می آیند.